یونسکو و حفظ تنوع فرهنگی و زبانی در جهان؛ چالش های پیش رو

تنوع فرهنگی ویژگی ذاتی جامعه ی بشر است و حفاظت و حمایت از آن به عنوان میراث مشترک بشری التزامی اخلاقی است. لذا جامعه ی بشری درصدد حفظ تنوع فرهنگی برآمد و در این میان سازمان یونسکو عهده دار انجام اقداماتی برای حفاظت و حمایت از تنوع فرهنگی شد. به نظر می آید جهان امروز شاهد فرایندها و سیاست هایی است که همزیستی فرهنگ های مختلف با یکدیگر و تنوع فرهنگی را تهدید می کند. لذا کنوانسیون حفظ و ارتقای تنوع مظاهر فرهنگی 2005، تعهد یونسکو را به حمایت و حفاظت از تنوع فرهنگی در برابر چالش های ناشی از محیط بیرونی نشان می دهد. در عین حال به نظر می رسد علاوه بر عوامل تأثیر گذار ناشی از فرایندهای محیط بیرونی، عوامل ناشی از محیط داخلی نیز به گونه ای می تواند در راستای عملی شدن کنوانسیون از سوی یونسکو، چالش هایی را پدید آورد. با توجه به این مسأله، پژوهش حاضر درصدد است ضمن معرفی سازمان یونسکو، به بیان اصول کاری اعلامیه جهانی تنوع فرهنگی 2001 و کنوانسیون حفظ و ارتقای تنوع مظاهر فرهنگی 2005 و همچنین به بررسی عوامل تأثیرگذار محیط داخلی و بیرونی در عرصه بین المللی بپردازد. یافته های پژوهش نشان می دهد، چالش های داخلی سازمان یونسکو اعم از چالش های فکری، مالی و ساختاری و به موازات آن چالش های ناشی از فرایندهای محیط بیرونی که دربرگیرنده ی فرایند جهانی شدن، صنایع فرهنگی و بازار کالاهای فرهنگی، فعالیت رسانه ها و از سوی دیگر سیاست قدرت های بزرگ و نحوه واکنش آن ها به عملکردهای یونسکو است که تأثیرات بسیار مهمی در کارامدی یونسکو در زمینه حفاظت و حمایت از تنوع فرهنگی پدید می آورد، در عین حال چالش ها می توانند به فرصت تبدیل شوند.